رویداد۲۴ نوشت: در حالی که موعد فعال‌سازی مکانیسم ماشه به سرعت نزدیک می‌شود، روابط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وارد فازی حساس و شکننده شده است. تهران تأسیسات هسته‌ای هدف قرار گرفته‌شده را بازسازی می‌کند و بر عدم مذاکره مستقیم با آمریکا تأکید دارد، و همزمان گروسی هشدار می‌دهد که دسترسی به ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی محدود است، وضعیتی که می‌تواند مسیر دیپلماسی هسته‌ای و ثبات منطقه‌ای را تحت تأثیر قرار دهد.
در روزهای اخیر، تحولات دیپلماتیک و نظامی پیرامون برنامه هسته‌ای ایران به اوج خود رسیده است. محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، ضمن تأکید بر بازسازی تأسیسات هسته‌ای که در حملات گذشته آسیب دیده‌اند، اعلام کرده است که زیرساخت‌های فنی و دانش هسته‌ای ایران دیرپا هستند و تحت هیچ فشار بین‌المللی از بین نخواهند رفت. اسلامی همچنین بر عدم انجام مذاکرات مستقیم با آمریکا تأکید کرد و وعده داد که برنامه هسته‌ای ایران با قدرت ادامه خواهد یافت.
از سوی دیگر، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در گفت‌وگوهای اخیر خود هشدار داده که میزان غنی‌سازی اورانیوم ایران به سطح ۹۰ درصد، ظرف چند هفته امکان‌پذیر است و محدودیت دسترسی آژانس به ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی، شفافیت برنامه هسته‌ای ایران را محدود کرده است. گروسی با اشاره به بازسازی سریع برنامه هسته‌ای ایران، شرایط فعلی را شکننده توصیف کرد و گفت که روابط ایران و آژانس نباید تنها به فعال‌سازی مکانیسم ماشه وابسته باشد، بلکه باید دائمی و پایدار باشد.
تحلیلگران معتقدند که اختلاف در نگاه دو طرف، از ماهیت سیاست انرژی اتمی ایران و فشارهای بین‌المللی ناشی می‌شود. ایران در پی حفظ کنترل کامل بر تأسیسات و ذخایر هسته‌ای خود است و تلاش می‌کند استقلال فنی خود را در برابر تهدیدات خارجی و حملات احتمالی اسرائیل حفظ کند. در مقابل، آژانس بر ضرورت دسترسی کامل برای بازرسی و ارزیابی مواد هسته‌ای تأکید دارد تا شفافیت برنامه هسته‌ای ایران حفظ شود.
با نزدیک شدن موعد فعال‌سازی مکانیسم ماشه، فضای سیاسی بین‌المللی به شدت بر مسیر دیپلماسی ایران سایه افکنده است. همزمانی بازسازی تأسیسات آسیب‌دیده، محدودیت دسترسی آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم، فشارهای سیاسی و اقتصادی را بر تهران افزایش داده است. این شرایط می‌تواند مسیر تصمیم‌گیری سیاستمداران ایرانی و واکنش کشورهای اروپایی و آمریکا را تحت تأثیر قرار دهد و به نوعی آزمونی برای توانایی ایران در حفظ منافع خود و مدیریت بحران هسته‌ای تبدیل شود.
یک نکته کلیدی دیگر، اظهارات اخیر رهبر انقلاب ایران درباره بی‌فایده بودن مذاکرات مستقیم است. این موضع، همراه با بازسازی تأسیسات و تلاش برای حفظ کنترل کامل بر ذخایر هسته‌ای، نشان می‌دهد که تهران در برابر فشارها، نه تنها کوتاه نمی‌آید، بلکه قصد دارد ظرفیت‌های هسته‌ای خود را تقویت و بازسازی کند. این امر، به ویژه در شرایطی که گروسی هشدار داده است زمان لازم برای غنی‌سازی ۹۰ درصدی تنها چند هفته است، می‌تواند سطح تنش‌ها را به شدت بالا ببرد.
تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که در روزهای پیش رو، روابط ایران و آژانس با پیچیدگی بیشتری مواجه خواهد شد؛ مذاکرات غیرمستقیم و محدودیت‌های فنی ادامه خواهد یافت، در حالی که فشارهای سیاسی و تهدید فعال‌سازی مکانیسم ماشه، زمینه‌ساز افزایش تنش در سطح بین‌المللی خواهد بود. این وضعیت همچنین می‌تواند بر بازارهای اقتصادی و سیاسی ایران تأثیرگذار باشد و به عنوان یکی از عوامل اصلی در نوسانات بازار ارز، طلا و سرمایه‌گذاری‌های داخلی عمل کند.
در نهایت، آینده برنامه هسته‌ای ایران و تعامل با آژانس، نه تنها نشان‌دهنده توانایی تهران در مدیریت بحران‌ها و فشارهای بین‌المللی است، بلکه شاخصی مهم برای تحلیل روند دیپلماسی هسته‌ای و سیاست‌های منطقه‌ای ایران محسوب می‌شود. پایبندی به اصول فنی و حفظ استقلال برنامه هسته‌ای، در کنار فشارهای بین‌المللی و نزدیک شدن موعد ماشه، ترکیبی است که می‌تواند مسیر تصمیم‌گیری ایران و واکنش جامعه بین‌المللی را در هفته‌ها و ماه‌های پیش رو تعیین کند.
نظر شما